Reggae Geel zal het nooit leren. Ze programmeren als headliners dit jaar een van de meest notoire en homofobe Jamaicaanse artiesten, Shabba Ranks, die reeds vroeg in zijn carrière opriep tot kruisiging van homo's: zie dit filmpje op minuut 1:35, zijn Jamaicaanse collega Etana die Trump's "etnische profilering" van de Amerikaanse latinobevolking met verve verdedigt (artikel) en Spice, de Jamaicaanse superstar die uitermate obscene en vrouwonvriendelijke shows op het podium brengt (en tevens zelf niet vies is van enige homofobie). Wat is er toch aan de hand met dit zogenaamde ‘progressieve’ reggaefestival? En… three is a strike? We focussen hieronder vooral op de uitnodiging van Shabba Ranks maar ook kort op de andere twee.

Reggae Geel recidiveert

In 2016 werd homofoob Sizzla al eens geannuleerd nadat het inderhaast opgerichte platform van bezorgde burgers ‘Equal Rights and Justice Collective’ de kat de bel aanbond. Wij denken dat, ondanks de logistieke moeilijkheden die een eventuele annulering van Ranks met zich kunnen meebrengen, het een goede zaak zou zijn dat we eindelijk toegeven dat dit soort mensenrechtenschendingen niet langer tot de vrijheid van meningsuiting behoren in 2018.

Velen zullen opperen dat Shabba Ranks zich niet meer aan dergelijke aanvallen zou gewaagd hebben na talloze boycots tegen zijn persoon in de jaren 1990, en na de ondertekening van de Reggae Compassionate Act in 2007  waarin door organisatoren en artiesten samen werd beslist dit soort moorddadige teksten niet meer te brengen. Voor alle duidelijkheid: Shabba ondertekende deze Act niet (wat het misschien alleen nog erger maakt), maar de Act zette wel de toon voor een algemeen compromis om ook op Belgische podia geen ‘murder music’ te brengen.

Ranks is nog steeds openlijk homofoob

Verschillende links naar recente YouTube filmpjes getuigen dat Ranks nog steeds zijn homofobie publiek tentoonstelt op verschillende podia. We geven enkele voorbeelden waar Ranks de onderstaande strofe uit "Wicked in Bed" volledig of gedeeltelijk zelf zingt en/of het publiek aanzet om dat te doen (vertaling uit het Jamaicaans Engels tussen haakjes in cursief). Hij vervangt soms het woord “mama man” door “sodomite”.

 

Mi nah promote maamaman, all ma ma-man fi dead

(I don’t promote gays, all gays must die)

Bam, bam, lick a shot inna a mama-man head

(*Bullet sounds* shoot a gay in their head)

 

Wicked, bad and mad inna bed, inna fi mi bed mi don't waan Alfred

(Wicked, bad and mad in the bed, in my bed I don’t want Alfred)

Don't waan Tony mi don't waan Ted

(I don’t want Tony and I don’t want Ted)

Mi nah promote maamaman, all ma ma-man fi dead

(I don’t promote gays, all gays must die)

Bam, bam, lick a shot inna a mama-man head

(*Bullet sounds* shoot a gay in their head)

Trinidad 2015 (03:14): filmpje | London 2017 (03:27): filmpje | Love & Harmony Cruise 2017 (02:13): filmpje

In voorgaande clipjes is duidelijk een artiest te horen die geen sikkepit veranderd is ten aanzien van zijn homofobe houding uit de jaren 1990 en die eigenlijk zeer weinig hits heeft waarin dit soort teksten NIET voorkomen. Het feit dat Ranks, in plaats van zelf de gewraakte teksten uit te spreken, deze soms door het vaak niets vermoedende publiek laat zingen, maakt de zaak alleen maar erger. Wij checkten de teksten die Ranks nog steeds op het podium brengt af met een onafhankelijk taalkundig expert aan een Jamaicaanse universiteit, en de vertaling van de teksten door onze redactie werd accuraat bevonden.

De ‘maatregelen’ van Reggae Geel

Enfin, als organisatie weet je dit natuurlijk voor je zo iemand boekt. En ook al kan je niet alle hoekjes van sociale media afstruinen, het is toch wel een groot risico om opnieuw de polemiek op te zoeken. Reggae Geel bracht in het verleden reeds het argument aan dat een boycot een dialoog zou uitsluiten.

Maar op welke manier wordt er met Ranks de dialoog aangegaan, behalve dan dat de man gewoon anderhalf uur vrij podium krijgt? Met weerwoord van wie? Met duiding van wie? En net als bij Sizzla, zal Reggae Geel ook nu wel een ondertekend akkoord van Ranks vragen waarin hij belooft dat hij geen homofobe teksten zal brengen in Geel. Het is net als een neonazi een verbod opleggen om antisemitische uitlatingen te doen om hem daarna onder die voorwaarde dan toch een groot publiek toe te laten spreken. Een artiest die gecensureerd moet worden voor hij op het podium komt, kan je trouwens beter niet boeken.

Ranks weigert zich te verontschuldigen

In de promotekst voor het optreden van Ranks lezen we het volgende op de website van Reggae Geel: “Mr. Loverman inna di area! Dancehall-grootheid Shabba Ranks komt vandaag de Main Stage afsluiten. Eind jaren ’80 maakte hij naam met single Dem Bow”.

Niet alleen rept of duidt de promotekst met geen woord over het homofobe verleden of heden van Shabba Ranks, de hit “Dem Bow” is een virulent vrouwonvriendelijk en homofoob pleidooi tegen orale seks. En ook hier moeten de ‘overtreders’ volgens Ranks maar afgeschoten worden (“Bow cat a man weh push him head under frock. A pure gun shot, we fi give bow cat”).

Ranks moet niet weten van excuses

Ook zijn mening over vrouwen is dus bijzonder twijfelachtig. In een interview uit 2012 bevraagt een reporter hem over zijn homofobe teksten. Ranks weigert zich te verontschuldigen en hij antwoordt ontwijkend (vertaald): "Mijn vrouw heeft de vorm van een coca cola fles en ze moet kinderen voor mij produceren" (10:20 – 11:20):

 

Men kan ook nog steeds bijzonder homofobe nummers van Ranks op heel wat plaatsen terug vinden op YouTube. Een voorbeeld is Mama Man. In de tekst komen de volgende passages voor: “a man a push his penis in a shit tank. no gay guy, no gay man.”… “else man in Jamaica woulda legalize gun… to shot battyboy would be THE GREATEST FUN....”. Leuk allemaal, vooral voor op ‘progressieve’ familiefestivals. 

 

 

Ranks doet dus blijkbaar geen enkele poging om deze songs van YouTube te laten verwijderen. Hij zou dat makkelijk kunnen als hij als reden auteursrechten inroept. Hij excuseerde zich ook nooit voor zijn teksten (voor zover wij weten) en nam er geen afstand van, iets wat andere artiesten wel deden.

De vreselijke realiteit in Jamaica

GLBTI jongeren worden in Jamaica nog heel vaak het huis uitgegooid en een recente studie van 71 jongeren toonde aan dat 56 van hen zwaar geweld tegen hun persoon had meegemaakt. Moorden, geweldsdelicten en pestgedrag ten aanzien van holebi’s en transgenders worden zelden gerapporteerd in Jamaica, en als dat wel gebeurt, neemt de politie het in het overgrote deel van de gevallen allesbehalve serieus. Het is zelfs zo erg dat de Verenigde Naties formeel het opvangen van GLBTI vluchtelingen uit Jamaica aanbeveelt aan zijn lidstaten (zie onder andere hier: artikel)

Er zijn wel degelijk alternatieven

Contextualisering van het verleden was toch het minste wat Reggae Geel had kunnen doen? Een ander veelgehoord argument is, onder andere voorafgaand aan het debacle rond Sizzla in 2016, dat er maar weinig headliners in de reggaescene rondlopen die niet aan openlijke homofobie lijden. Ook dit is maar een zwak argument. Flinke Jamaicaanse headliners hebben zelfs teksten en commentaren geuit, zowel in publiek als tegen privépersonen, die duidelijke anti-homofobe standpunten bevatten.

Zo lanceert voormalig kopman van supergroep Israel Vibration, Apple Gabriel, een stevige oproep om holebi’s met rust te laten in het nummer “Give them love” (“Don’t you fight the gays and the lesbians” op minuut 0:46 ).

Ook Tanya Stephens, zelf dancehall-grootheid, brengt een duidelijke aanklacht tegen homofoob geweld. Maar ook een absolute klassieker zoals Burning Spear zei tegen ons op het Brusselse Couleur Café festival enkele jaren geleden: “We should leave gays and lesbians alone and fight capitalism instead!”.

“We should leave gays and lesbians alone and fight capitalism instead!”

Partners in crime

Tot slot: naast Shabba Ranks worden dus, zoals gezegd, ook Etana en Spice geprogrammeerd. Etana is een notoire Trump-verdedigster, en niet in het minst van zijn meest extreme standpunten. Naast een stemadvies voor The Donald, verdedigde ze ook op de meest vurige wijze de etnische profilering van latino’s door de Amerikaanse administratie en beweerde ze dat Trump uitstekende relaties onderhield met de zwarte gemeenschap in de VS. Na hevige reacties van haar fans verontschuldigde ze zich later via een persmededeling ten opzichte van haar fans die ze eventueel gekwetst zou hebben. Haar steun voor Trump trok ze echter niet in.

Spice is een dancehallster die zeer obscene shows brengt voor een volwassen publiek, waar weinig aan de verbeelding wordt overgelaten (minuut 6:12 en verder) en waar menig homofobe uitspraak niet wordt geweerd (“Man to man and girl to girl, that’s wrong” op minuut 9:08 van datzelfde filmpje). En dit is geen ‘foutje uit het verleden’. Het zijn beelden van een concert van dit jaar (2018). Zonder preuts te willen zijn, past dergelijke conservatieve houding t.a.v. homoseksuelen wel met de pornoficatie van heteroseksualiteit? En is Reggae Geel daar dan het podium voor?

Voor de publicatie van ons artikel gingen we in dialoog met de organisatie van Reggae Geel die ons verbood om ook maar iets uit het gesprek te publiceren. We kunnen dan spijtig genoeg ook niet meer details geven over de argumentatie van Reggae Geel om Shabba Ranks toch op de affiche te zetten. Wat we wel kunnen zeggen is dat Reggae Geel de programmatie van Ranks blijft verdedigen en dat we niet tot een gemeenschappelijk inzicht gekomen zijn.

‘Peace, Love and Unity’? Wanneer, Reggae Geel?

Zelfs de Jamaicaanse overheid begint in te zien dat dit soort homofobie op de podia geen goede zaak is. Het Ministerie van Jeugd en Cultuur had in 2013 heel wat kritiek op homofobe uitlatingen van Queen Ifrica, waarna ze van de affiche van Rastafest gehaald werd door de festivalorganisatoren. Waarom kan Reggae Geel dat niet? Het festival zal enkel maar in aanzien stijgen. En zoals het reggaefans betaamt, weten we uit ervaring dat er meer dan genoeg steengoede Jamaicaanse artiesten zijn die de echte boodschap van ‘Peace, Love and Unity’ uitdragen.