Thierry Baudet haalde het nieuws met de electorale overwinning van zijn Forum voor Democratie in de verkiezingen voor de Provinciale Staten van maart 2019. En hij haalde het nieuws met de opmerkelijke speech die hij naar aanleiding daarvan gaf. In die speech stelde hij onder andere het volgende:

We worden ondermijnd door onze universiteiten, onze journalisten, door de mensen die onze kunstsubsidies ontvangen en die onze gebouwen ontwerpen

"Onze universiteiten". Blijkbaar zijn ze bolwerken van cultuurmarxisme en verwante linkse indoctrinatie, plaatsen waar jonge mensen Politieke Correctheid aanleren en onvoldoende met "afwijkende meningen" worden geconfronteerd. En blijkbaar moeten de geesten van onze jongeren beschermd worden tegen dit gif.

Er is niets origineels aan die uitspraak van Baudet. Intengendeel, het motief van de linkse universiteiten is al jaren een van de vaste gemeenplaatsen in Nieuw-Rechtse politieke propaganda - van de associatie tussen universiteiten, politiek Links, cultuurmarxisme en politieke correctheid zijn duizenden voorbeelden aan te halen, en ze komen uit de VS, Brazilie, Nederland, de UK, Belgie, Hongarije en noem maar op. Het is een wereldwijd gestandardiseerd motief in de cultuurstrijd die al jaren woedt. Baudet is er gewoon een zoveelste megafoon voor.

Dat het motief, in Nederland bijvoorbeeld, al een tijd meegaat en ook mainstream effecten heeft, blijkt uit het feit dat regeringspartij VVD bij monde van Pieter Duisenberg al ruim twee jaar terug een onderzoek vroeg naar linkse academici aan Nederlandse autoriteiten. Dat onderzoek werd uitgevoerd door de eerbiedwaardige KNAW. En het rapport daarvan (eerder deze maand als advies vrijgegeven) concludeerde dat die linkse indoctrinatie gewoon een mythe is, dat het pluralisme aan universiteiten behoorlijk gezond is, en dat druk op academici vooral vanuit de hoek van het bedrijfsleven en de overheid komt. Duisenberg is intussen wel voorzitter geworden van de Vereniging van Nederlandse Universiteiten, VNSU.

Dat het hele motief een canard van jewelste is hoef ik hier dus niet meer uit de doeken te doen, want er zijn talloze teksten die dat al hebben gedaan. Ik wil me hier richten op wat werkelijk van belang is in deze discussie, het echte probleem.

Dat probleem is de suggestie die doorheen heel het Nieuw-Rechtse motief loopt: de suggestie dat Rechts neutraal is, geen ideologische positie maar een vorm van "realisme". De Endlösung die Nieuw-Rechts voorstelt, waarbij linkse academici gewoon ontslagen worden en worden vervangen door rechtse academici, is op die manier voor te stellen als een ingreep die "ideologie" uit universitaire opleidingen haalt en vervangt door een neutraal-wetenschappelijke cohorte.

Een economist die in zijn of haar vakken uitsluitend neoliberale theorie doceert, en zich baseert op bijvoorbeeld Buchanan, Arrow, Friedman, Hayek of Samuelson - zo'n economist zou dus geen spoor van "ideologie" in zijn of haar lessen nalaten. Net zoals een socioloog die uitsluitend Rational Choice modellen hanteert, of een sociaalpsycholoog die Methodologisch Individualisme als basis voor zowat alles gebruikt, en elke andere vorm van theorie en methodologie uitsluit. Of een wetenschapsfilosoof die alles wat geen gebruik maakt van formele logica of wiskunde als "niet-wetenschappelijk" bestempelt. Neen: in al deze gevallen is er geen sprake van ideologische invloed, van "gedachtencontrole" of "indoctrinatie".

Er is ook alleen maar pure wetenschappelijkheid te vinden bij ingenieurs die militaire toepassingen ontwikkelen, bij datawetenschappers die geheime diensten en politiebrigades voorzien van betere en gebruiksvriendelijker surveillantie- of repressiemiddelen. Of bij scheikundigen, medici en biowetenschappers die hun werk ten dienste stellen van Big Pharma of andere uiterst lucratieve sectoren van de industrie. Of bij fiscalisten en juristen die adviezen over "fiscale optimalisering" geven aan grote banken, ten behoeve van uiterst gefortuneerde klanten die geen zin hebben om belastingen te betalen. Neen, in al deze gevallen is wetenschap niet "politiek" maar gewoonweg wetenschap. En vaak is het die wetenschap die heel hoog wordt aangeschreven wanneer het op "relevantie" en "valorisatie" aankomt, en vaak krijgen net die wetenschappers status, prijzen, plaatsen in gezaghebbende adviesorganen, adviserende regeringsfuncties, en groot publiek aanzien.

Het probleem van onze universiteiten is dus dat ze te politiek zijn, maar dat de politieke dimensies niet als politiek benoemd worden. Ze zijn weggetoverd en vervangen door een mythe van neutraliteit. Alle voorbeelden die ik heb gegeven zijn, binnen het bestaande spectrum van het politieke debat, onmogelijk "links" te noemen: ze staan allemaal ten dienste van een bestaande sociaaleconomische en politieke orde, ze dienen the powers that be, en ze leveren nuttige expertise voor zij die de macht al in handen hebben - niet voor zij die ze nodig hebben. Ze zijn hegemonisch, en de hegemonie waarin ze bewegen is - jammer voor Baudet en co - niet Links. Helemaal niet.

Wanneer men een probleem heeft met ideologie aan onze universiteiten, laat ons die discussie dan voeren met criteria die hout snijden, en niet met mythes en kromme - ideologische - argumenten. Het wordt een leuke discussie, dat garandeer ik.